Makarna, tahılların daha uzun süre saklanabilmesi için geliştirilen ve yüzyıllardır sofralarımızın vazgeçilmezi olan bir besin. Pişmemiş, kurutulmuş hamurun düşük su içeriği ve sert yapısı onu dayanıklı kılıyor. 13. yüzyılda Marco Polo'nun Çin seyahati aracılığıyla Avrupa'ya tanıtıldığı düşünülüyor. Türk mutfağında ise "erişte" gibi geleneksel formlarıyla yer alıyor ve evlerde de kolaylıkla yapılabiliyor. Lezzetli ve pratik oluşu, dünyada popüler olmasının en büyük sebebi. Diğer karbonhidratlardan daha yavaş sindirilmesi sayesinde uzun süre tokluk hissi veriyor. Bu özelliği nedeniyle de sağlıklı beslenme düzenlerinde sıklıkla tercih ediliyor. Günümüzde birçok farklı çeşidiyle, her damak zevkine uygun bir seçenek sunuyor.

Türk Makarna Üretimi ve İhracatı

Türkiye'de ilk makarna fabrikası 1922'de İzmir'de kuruldu. Hasan Tahsin Bey tarafından kurulan bu fabrika, günlük 850 kilo üretim yapıyordu. 1950'lerden sonra birçok fabrika kuruldu ve sektör büyüdü. 2025 itibariyle Türkiye'nin yıllık makarna üretim kapasitesi 3 milyon tona ulaştı. Gaziantep, Mardin, Ankara, Mersin ve Çankırı gibi iller makarna üretiminde öne çıkıyor. Ülke genelinde toplamda 25 fabrika bulunuyor ve bunların 9'u Gaziantep'te yer alıyor. Üretimin ana hammaddesi olan durum buğdayının en büyük üreticisi ise Şanlıurfa ili. Bu durum, Türkiye'nin yüksek kaliteli makarna üretimini destekliyor. Şanlıurfa'yı Konya, Mardin, Diyarbakır ve Yozgat takip ediyor.

Dünya Pazarında Türk Makarnası

Türkiye, İtalya'dan sonra dünyanın en çok makarna ithal ettiği ülke konumunda. Makarna ihracatında ise İtalya'dan sonra ikinci sırada yer alıyor. 2021 yılında rekor seviyede 2 milyon 97 bin ton makarna üretimi gerçekleştirildi. 2023'te bu rakam 1 milyon 970 bin tona düşse de 2024'te tekrar yükselerek 2 milyon 82 bin tona ulaştı. 2024 yılında 817 milyon dolarlık bir ihracat geliri elde edildi. 2025'in ilk 5 ayında ise 581 bin ton makarna ihraç edilerek 459 milyon 231 bin dolar döviz girdisi sağlandı. Bu rakamlar, Türk makarnasının küresel pazardaki güçlü konumunu gösteriyor. İhracatta Gana, İtalya, Somali, Japonya ve Benin öne çıkan ülkeler arasında yer alıyor.

Kalitenin Sırrı: Durum Buğdayı

Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Uysallı, Türk makarnasının başarısını şöyle açıklıyor: "Dünyanın Türk makarnasını sevmesi doğru, ancak iki farklı tür makarna ihraç ettiğimizi unutmamak gerek. Afrika ülkelerine genellikle ekmeklik buğdayından yapılan makarna gönderilirken, diğer bölgelere durum buğdayından üretilen makarna ihraç ediyoruz. Durum buğdayının anavatanı Türkiye ve bu buğday türü Anadolu'dan dünyaya yayıldı. Gen kaynağı Türkiye olduğundan en kaliteli durum buğdayı Türkiye'de yetiştiriliyor. Dolayısıyla, dünyanın en kaliteli durum buğdayıyla en kaliteli makarnaları üretiyoruz." Bu açıklama, Türk makarnasının kalitesinin temelindeki unsuru vurguluyor. Ayrıca, farklı pazarlara yönelik farklı ürün stratejilerinin önemini de gösteriyor. Yüksek kaliteli ürünler ve rekabetçi fiyatlar, Türk makarna sektörünün uluslararası başarısının anahtarıdır.