Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) ocak ayı market araştırması çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırmaya göre, üretici ve market arasındaki fiyat farkı en yüksek limon'da gözlemlendi. Ocak ayında limonun market fiyatı, üretici fiyatının tam %597 üzerinde gerçekleşti. Bu devasa farkı, %380 ile patates, %267 ile mandalina ve %215 ile kuru kayısı takip etti.

Üretici ve Market Fiyatları Arasındaki Uçurum

TZOB verilerine göre, ocak ayında marketlerde fiyat artışı en çok kuru fasulyeyi etkilerken, üretici fiyatlarında en büyük yükseliş portakalda yaşandı. Öte yandan, marketlerde en fazla fiyat düşüşü patlıcanda (%27), üreticilerde ise karnabaharda gözlemlendi. Bu durum, gıda ürünlerindeki fiyat dalgalanmalarının karmaşık yapısını bir kez daha gözler önüne seriyor. Sebze ve meyvelerin fiyatlarında yaşanan bu oynaklık, tüketicileri ve üreticileri doğrudan etkiliyor. Ekonomi açısından da önemli sonuçlar doğuruyor. Hükümetin bu konuda önlem alması ve tarım sektörünü destekleyici politikalar geliştirmesi gerekiyor. Aktif fiyat takip mekanizmalarının oluşturulması da önemli.

Ocak Ayında Market Fiyatlarındaki Değişimler

TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, ocak ayında marketlerde 41 üründen 23'ünde fiyat artışı, 18'inde ise fiyat düşüşü yaşandığını belirtti. Bayraktar'a göre, patlıcanda yaşanan %27'lik fiyat düşüşü, havaların sıcak gitmesi ve bunun sonucunda rekoltenin artmasıyla açıklanabilir. Benzer şekilde, karnabaharda da bol miktarda hasat nedeniyle fiyat düşüşü yaşandı. Ancak, portakal ve havuçta talep artışından dolayı fiyatlar yükseldi. Bu gelişmeler, mevsimsel faktörlerin ve piyasa dinamiklerinin gıda fiyatlarını ne kadar etkilediğini gösteriyor. Değişen iklim koşullarının da fiyatlardaki dalgalanmaları nasıl tetiklediği göz ardı edilmemeli.

Fiyat Farklarının Sebepleri

Bayraktar, fiyat farklılıklarının sebepleri arasında aracıların rolünü, depolama maliyetlerini, nakliye giderlerini ve pazarlama stratejilerini de saydı. Üretici ile tüketici arasında çok fazla aracı olması fiyat farklarının artmasına neden olabiliyor. Ürünlerin bozulmaması için gereken depolama koşullarının da maliyetleri artırdığını vurguladı. Bu sebepler üreticinin ürününü daha az karla satmasına, tüketicinin ise daha pahalıya ürün almasına yol açıyor. Daha şeffaf bir piyasa mekanizmasının kurulması, bu soruna çözüm olabilir.